Model pogodnego przywództwa ISRIKUZ

Model ISRIKUZ

Bernard Fruga
Copyright © by Bernard Fruga, 2015

All rights reserved

Przygody Angelo Isrikuza to wspomnienia i impresje z podróży biznesowych autora (piszącego niniejsze słowa) przepuszczone przez pryzmat siedmioelementowego modelu.

Przelałem na karty książki przemyślenia na temat przywództwa. Przywódca lub lider to osoba, która przewodzi lub kieruje grupą osób, organizacją czy krajem. Przywództwo to siły, zdolności i umiejętności do przewodzenia ludziom.

Uznałem, że jest siedem elementów, czy raczej siedem filarów, na których potrzebujemy ustawicznie budować, by skutecznie brać odpowiedzialność za życie swoje i innych. Wykułem z nich model ISRIKUZ. Isrikuz to nazwisko bohatera niniejszej książki, a zarazem nazwa koncepcji pogodnego przywództwa.

ISRIKUZ to skrót od pierwszych liter angielskich nazw obszarów:

1. niezależność (I – independence)
2. prostota i upraszczanie (S – simplicity)
3. regeneracja, odnowa i oczyszczenie (R – renewal)
4. dystans i beznamiętność (I – indifference)
5. życzliwość i wdzięczność (K – kindness)
6. rozumienie i skupienie (U – understanding)
7. werwa i siła do działania (Z – zest)

Przywództwo jest jak samotna wędrówka przez zawirowania i wyzwania. Powiedzmy sobie szczerze, że na spokojne i przewidywalne okoliczności wielcy przywódcy nie są szczególnie przydatni. Roztropne organizacje i społeczności inwestują w przywódców po to, by bezpiecznie przeprowadzili je przez kryzysy. Bo w chwilach próby to nie narzędzia zarządzania i administracji biznesowej odgrywają główną rolę, a zdolność podejmowania trafnych decyzji, bez względu na skalę zamętu w otoczeniu. Potrzeba do tego kompetencji wewnętrznych, lecz nie o psychologii tu mówimy. Narzędzia wywierania wpływu pochodzące z nauk społecznych to skuteczny oręż managera. Natomiast przywódca w czasie kryzysu czerpie z siły swojego ducha, z obszarów odpowiedzialnych za nadawanie sensu.

W takiej perspektywie potrzebna jest pogoda ducha rozumiana jako wewnętrzne wyciszenie, wolność od zmartwień i pokojowe nastawienie do świata. Z tego zrodziła się koncepcja pogodnego przywództwa.

Podobnie jak we wszelkich innych obszarach, tak też tutaj potrzebne kompetencje są wyuczalne i są owocem codziennej, systematycznej pracy.

Siedem obszarów przywództwa ISRIKUZ można potraktować jak kroki, ale w praktyce są to domeny, w których lider ciągle udoskonala swoje umiejętności przywódcze.

ISRIKUZ jest jak ciągła wędrówka. Droga jest nadal drogą, ale dzięki zmianie krajobrazów i osób napotykanych na szlaku jest to zawsze interesująca wyprawa.

W każdym z obszarów ISRIKUZ możliwości wzrostu są nieograniczone. Co więcej, nie mogą być ograniczone, bo praca nad sobą i samorozwój są zadaniami, które trwają aż do naszego ostatniego dnia na Ziemi.

1_x_freedom-615184sNiezależność, czyli litera „I” (od independence) kojarzy się z niezależnością od nacisków otoczenia, a także z szukaniem rozwiązań niezależnych od konwencji i schematów myślowych . Wraz ze wzrostem odpowiedzialności zaś coraz bardziej widzimy potrzebę niezależności od swoich słabości, nawyków czy emocji. To jest wciąż niezależność, ale wraz z dojrzałością życiową akcent mocniej pada na pracę nad wewnętrzną niezależnością. Często u przywódcy jest to praca nad niezależnością od egocentryzmu, osobistych pragnień czy zachcianek. Jak mówił Angelo, chodzi o usuwanie z drogi naszego rozwoju głazu egocentryzmu, który blokuje nam drogę na wyżyny.

2_x_Key_West_FL_A1A-01sRzecz jasna, bierzemy się za prostotę i upraszczanie, czyli „S” (od simplicity), nie czekając na doskonałość w niezależności, bo nie chodzi o dojście do doskonałości, ale o dążenie do niej. Także w upraszczaniu mamy wędrówkę na wielu poziomach. Upraszczanie to m.in. niezłomne skupianie się na wartościowych działaniach, a uciekanie od marnotrawstwa. W biznesie to stawianie celów i zlecanie zadań, które przekładają się na dostarczenie wartości klientowi, a wyrzucenie wszystkiego, co jest stratą czasu, energii i pieniędzy. Prostota to też sposób patrzenia na tematy, to nawyk szukania zdroworozsądkowych rozwiązań. W stylu życia i działania prostota to korzystanie z prostych, praktycznych środków i narzędzi, które pozwalają nam robić to, co jest do wykonania, bez generowania szumów i rozproszeń.

3_x_Malaysia_-_081_-_Penang_-_beutiful_row_houses_in_Georgetown_(3922223225)sProste podejście do życia i pracy jest poniekąd związane z umiejętnością regeneracji sił – jak litera „R” (renewal) w modelu ISRIKUZ. Konieczne jest całościowe spojrzenie na siebie. Wspaniale oddaje to mój ulubiony cytat Rumer Godden, „że każdy jest domem z czterema pokojami: fizycznym, umysłowym, emocjonalnym i duchowym. Zwykle mamy tendencję, by spędzać większość czasu w jednym pokoju, lecz jeśli nie wejdziemy codziennie do każdego pokoju, choćby po to by go przewietrzyć, to nie jesteśmy w pełni osobą”. Bo zrównoważone życie to – według mnie – codzienne dbanie o siebie.

4_x_great-wall-of-china-393635sSiły i dobra kondycja zaś są nam potrzebne w podjęciu wyzwania kolejnego obszaru, czyli dystansu i beznamiętnej oceny sytuacji. Jesteśmy przy „I” jak indifference. Wiem, że mam sporo towarzyszy w klubie osób o wybuchowym temperamencie, dla których rozwój tego obszaru jest wyzwaniem.
Beznamiętność jest jak umiejętność wspinania się – choćby chwilowo – na punkt widokowy dający zdystansowany obraz spraw i problemów. Jest to konieczna perspektywa dla przywódcy. Bez niej ani biznes, ani zdrowie nie będą miały się dobrze.

Częstokroć pierwsze wrażenie napotkanej sytuacji jest mylące, a kolejne odsłony dają pełniejszy obraz źródeł tego, z czym mamy do czynienia. Im więcej widzimy, tym lepiej rozumiemy, że napotykane przez nas sytuacje są wielowymiarowe. Jak zaś ktoś powiedział, większość osób i spraw jest jak zebra: są ani czarne, ani białe, ale w paski.
Rozwijanie beznamiętności zdaje się stać w kontrze do przekonania, że lider ma przede wszystkim przejawiać entuzjazm i rozpalać serca podopiecznych. Bronię tezy, że poczucie sensu tego, co robimy, daje silniejszą motywację do działania niż płytka huśtawka emocjonalna. Natomiast w momentach kryzysu, paniki lub „epidemii” emocji społecznych beznamiętne spojrzenie na to, co się dzieje, wydaje się być prawdziwym błogosławieństwem.

5_x_gratitude_sKolejny obszar modelu ISRIKUZ to życzliwość i wdzięczność (K jak kindness). Wypływa z niego sporo dobrodziejstw. Myślę, że kindness musi iść w parze ze wspomnianą powyżej beznamiętnością. Jest bowiem cienka granica między beznamiętnością a znieczulicą. Patrzenie z dystansem i analizowanie sytuacji „chłodnym okiem” może przepoczwarzyć się w zlodowacenie serca. Bo skoro patrzę z góry, z „meta-poziomu” na rozwój wypadków, to gdzie miejsce na piękne gesty wypływające z emocjonalnych porywów serca? Uważam, że impulsywność w czynieniu dobra nie jest większą cnotą niż nieustanne pielęgnowanie życzliwej postawy wobec otoczenia.
Umiejętność dziękowania za dary losu – poza tym, że jest po prostu uczciwym przyznaniem przed sobą ile zawdzięczamy innym – wzmacnia relacje z otoczeniem i wyposaża nas zdolność wychodzenia „na prostą” nawet z najbardziej zagmatwanych emocjonalnie sytuacji.

6_x_india-296_sSzóstym obszarem ISRIKUZ jest rozumienie i skupienie – litera U jak understanding. Jest to fundamentalna kompetencja komunikacyjna. Zarazem jest to element mocno związany z innymi sferami przywództwa. Bo jakże często podejmujemy nieadekwatne decyzje i działania tylko dlatego, że zamiast zrozumieć sytuację taką, jaka ona jest, słuchamy stereotypowych opinii otoczenia (bo może brak nam niezależności w myśleniu), albo bezproduktywnie komplikujemy sytuację (bo może brak nam prostoty myślenia), albo jesteśmy zbyt zmęczeni i zniecierpliwieni, by dojść do sedna sprawy (bo może brak nam dbania o siebie), albo jesteśmy zbyt pobudzeni emocjonalnie, by zrozumieć, o co naprawdę chodzi (bo może brak nam beznamiętności), czy wreszcie gubi nas czasem arogancki stosunek do osoby lub informacji (bo może brak nam wdzięczności).
Aby dobrze zrozumieć, słuchamy całym sobą i nic nie oddziela nas od źródła informacji, a do tego przyda się każdy z powyższych pięciu obszarów ISRIKUZ. One otwierają nas na rozumienie. Rozumienie bowiem to dużo więcej niż umiejętności analityczne, więcej niż wyciąganie wniosków z pozyskanych informacji. Rozumienie to uważna obecność. To taka relacja z drugim człowiekiem, gdy jesteśmy obecni całym sobą tu i teraz.

7_x_cockpit-547890_sNa takim fundamencie wyrastają działania. Werwa i siła do działania (od Z jak zest) jest siódmym obszarem przywództwa. Jak widać, aktywne działanie to tylko jeden i do tego ostatni etap. Czyny bowiem są niejako produktem ubocznym pracy, którą przywódca wykonuje w swoim wnętrzu. Działanie – w takim kontekście – to uzewnętrznianie owoców pracy nad swoim wnętrzem. Werwa, czyli energia objawiająca się w chęci do pracy i kreatywnego tworzenia jest skutkiem, a nie celem samym w sobie. Warto jej stworzyć dobre warunki poprzez korzystanie z adekwatnych narzędzi i technik działania. Jednakże narzędzia będą w pełni użyteczne, gdy zostaną wypełnione i zasilone dobrym paliwem.

Jak widać, model ISRIKUZ to wędrówka przez siedem obszarów samorozwoju, która jest odwróceniem potocznego podejścia do przywództwa. Niejednokrotnie osoba aspirująca do pozycji przywódczej uznaje, że poznanie technik i narzędzi da jej bezpieczne umocowanie na stanowisku.

Ja odwracam ten porządek, mówiąc, że takie przekonania to myślenie w ograniczonej optyce menadżera. Bo przywódca porusza się w innym wymiarze. Dla niego kluczowe znaczenie ma adekwatność decyzji i działań do zaistniałej sytuacji. „Aparatem” decyzyjnym dla przywódcy jest on sam całym sobą.

ISRIKUZ zatem to niejako instrukcja obsługi przywódcy. Lub „check-lista” tego, co każdego tygodnia ma być „naoliwione”, aby maszyna przywódcza była w dobrym stanie, gotowa do ekstremalnych decyzji i działań w momentach wyzwań i kryzysów.

ISRIKUZ to nie tylko nazwisko bohatera tej książki i nazwa modelu przywództwa. Jest też inne znaczenie. „Rikuz” – jak kiedyś dowiedziałem się na rekolekcjach Ojców Pustyni – po hebrajsku oznacza uważność, skupienie, koncentrację. ISRIKUZ zapisane po hebrajsku wygląda tak: יש ריכוז

Można by rzec zatem, że postulatem dla przywódcy jest: bądź uważny i skupiony na tym, co robisz. To nasuwa mi na myśl wizerunek samuraja, który dzięki niezwykłemu skupieniu i uważności jest zdolny wykonać doskonale precyzyjne cięcie. Czyż precyzyjne i celne decyzje to nie są najważniejsze „cięcia” przywódcy?

Top